İnfaz hukuku, ceza alan kişilerin yeniden topluma adapte olmasını kolaylaştırmak ve sosyal hayata uyum sağlaması için düzenlemeler içerir. Hakkında mahkumiyet kurulan kişi cezanın belirli oranını yatar. Kalan kısmı ise denetimli serbestlik süresinden sayılıp kanunun belirlediği çerçevede yükümlülüklere tabidir. Kanunda açıkça öngörülen 1/2, 2/3, 3/4 olarak belirlenen oranlar üzerinden koşullu salıverilme uygulanır. İnfaz hukuku avukat desteğine en çok ihtiyaç duyulan alanlardan biridir. Ceza alan bir kişinin ne kadar süre açık cezaevinde veya kapalı cezaevinde kalacağı hesaplama ile ortaya çıkar. Müddetname hazırlanması ve cezanın infazının bir an önce başlaması gibi hususlarda avukatınız destek olacaktır. Hükümlünün içerideyken ihtiyaçları ve hukuki olarak bilgilendirilmesi konusunda da avukatı yardım edecektir.
Avukatınız yoksa çoğu istemleri dilekçe ile hükümlünün kendi talep etmelidir. Ailesi ve yakınları infaz hukuku, koşullu salıverilme ve denetimli serbestlik hakkında yeterli donanıma sahip değilse fark edilmediğinde cezasını tamamen çekmek durumunda kalabilir. Kanuni hakkı olan denetimli serbestlik ve koşullu salıverilmeden yararlanamayabilir. Suç tipine göre değişen koşullu salıverilme şartları istisnalar da içerir. Adi suçlarda ve katalog suçlarda denetimli serbestlik süresi farklıdır.
Bazı suçlarda kapalı cezaevinden açık cezaevine çıkarılmak için dilekçe ile gözlem kuruluna başvurulmalıdır. Gözlem kurulu uygun gördüğü takdirde hükümlünün açık cezaevine geçmesine karar verebilir. İnfaz hukuku geniş bir alan olduğundan bu konuda bilgi sahibi olan kimseler hukukçulardır. Avukatınızın bilgisi sayesinde cezanın büyük bir kısmını toplum içinde çekebilirsiniz. Bu sayede toplum içine karışarak sosyal yaşamdan da kopmamış olursunuz.
İnfaz hukuku sürekli olarak değişikliğe uğradığından denetimli serbestlik süresi 30.03.2020 tarihine kadar işlenen suçlarda 3 yıldır. Hükümlü cezasının bitmesine 3 yıl kala denetim yükümlülüklerini yerine getirerek dışarıda olur.
30.03.2020 tarihinden sonra işlenen suçlarda ise denetim süresi 1 yıldır. Cezanın tamamen çekilmesine 1 yıl kala denetim süresi uygulanır. Denetim süresi içerisinde hükümlüye çeşitli yükümlülükler yüklenebilecektir. Denetim süresini iyi halli geçiren kişinin bu süre sonunda cezasının tamamen infaz edildiği kabul edilir. Ancak denetim süresinde suç işlemek denetimli serbestlik hakkının yanmasına neden olur.
Cezaların infazı, denetimli serbestlik şartları ve infaz yatar hesaplama geniş bir konudur. Her olaya, hükümlüye ve birden fazla hüküm kurulmuş olmasına göre süreler de değişebilecektir. Hükümlünün daha önce kesinleşen cezalarının varlığı halinde kapalı cezaevinden açık cezaevine geçmek zorlaşır. Hükümlü denetim süresi içinde yükümlülüklerini yerine getirmediğinde veya yeni bir suç işlediğinde denetimli serbestlik sona erer. Bu gibi durumlarda hükümlü kalan cezanın tamamını yatar.
Denetimli serbestliğin amacı ve faydaları;
Suç işleyenin üretkenliğini artırmak
Hükümlünün iç huzurunu sağlamak
Topluma kazandırılmasını desteklemek
Suç işlemeye yatkınlığını azaltmak
Cezaevlerini boşaltmak
Hükümlünün cezasının büyük bir kısmını çektikten sonra denetimli serbestlik tedbiri ile topluma karışması birçok yönden faydalıdır. Bu faydayı göz önüne alan kanun koyucu denetimli serbestlik süresince kişiyi topluma kazandırmak için çeşitli yükümlülükler getirmiştir.
Denetimli serbestlik yükümlülükleri zor olmayıp hükümlünün yapabileceği türdendir. Hükümlü, yükümlülüğe göre cezasının son 1 yılını toplum içinde çeker. Denetimli serbestlik talebinde bulunan hükümlü, getirilecek yükümlülükleri önceden kabul etmiş sayılır. Talep halinde karar verilen denetimli serbestlik hükümlünün suç işlemeye olan meylini de azaltır. Denetimli serbestlik kapsamında verilen yükümlülükler hükümlü hakkında açıklanan kararda yer alır. Hükümlü bu yükümlülüklere uyup toplum içine karışarak cezasının kalan kısmını çeker.
Denetimli serbestlik yükümlülükleri nelerdir?
Kamu yararına uygun bedelsiz işte çalışmak
Belirlenen bölgede veya evde gözetim altında olmak
Seminerlere, eğitimlere ve programlara katılmak
Belirli bir yere veya bölgeye gitmenin kısıtlanması
Denetimli serbestlik yükümlülükleri hükümlünün durumu dikkate alınarak değiştirilebilir.
Hükümlü hakkında verilen adli para cezası hapis cezasına çevrildiğinde denetimli serbestlik tedbirleri uygulanmaz. Mükerrer suçlarda infaz hukuku hükümlünün aleyhine işler. Mükerrirlere özgü denetimli serbestlik tedbirine göre hükümlü, hakkındaki karar kesinleştikten sonra tekrar suç işleyip bu karar da kesinleşirse denetimli serbestlik ve koşullu salıverilme uygulanmaz. İnfazda tekerrür olması halinde denetimli serbestlik hakkı da yanar.
İnfaz hukuku her olaya göre ayrı şekillenir. Müvekkili suç makinesi olan bir avukatın müvekkilinin denetimli serbestlik tedbirinden yararlanması zordur. Ancak kanunun hak tanıdığı çerçevede hükümlü için en uygun yolu seçer. Avukatınız olmadığında denetimli serbestlik ve koşullu salıverilmenin avantajlarından yararlanamazsınız. Denetimli serbestlik için talepte bulunmanız gerektiğinden bu bilgiye sahip değilseniz cezanın tamamını yatmak durumunda kalabilirsiniz. Koşullu salıverme hükümlüye re’sen uygulanırken denetimli serbestlik için talep şarttır.
Cezaların İnfazı ve Denetimli Serbestlik Şartları
Cezaların infazı söz konusu olduğunda koşullu salıverme ve denetimli serbestlik tedbirleri devreye girer. Re’sen uygulanan koşullu salıverme hükümleri suç tipine göre belirli oranlarda uygulanır. Denetimli serbestlik süresi ise tüm suçlarda 1 yıldır.
Denetimli serbestlik koşullu salıverme gibi olmadığından şartların gerçekleşmesi aranır. Hükümlü aşağıda yer alan şartları gerçekleştirdiği takdirde cezasının son 1 yılını dışarıda çeker. İmza atma, belirli bölgenin dışına çıkmama gibi tedbirlerle toplumun güvenliğini sağlamak da amaçlanır. Cezaların infazı kimi zaman infaz hakimliği tarafından bile hata yapılan alandır. Bu konuda avukat desteği almak hak kayıplarını önler.
Denetimli serbestlik şartları;
Cezasını çektiği süre boyunca hükümlünün iyi halli olması
Hükümlünün denetimli serbestlikten yararlanmak istediğini belirten dilekçe vermesi
Hükümlü için belirlenen tedbirlere uyma iradesini göstermesi
Açık ceza infaz kurumunda geçirilmesi gereken süre tamamlanmalıdır
Hükümlünün koşullu salıverilmesine 1 yıl veya daha az kalması
Cezaların infazı ve denetimli serbestlik şartları hakkında düzenlenen kanunlar sıklıkla değişir. Zaman içinde yeni kanunlara ihtiyaç duyulması eski kanunların işlevini yitirdiğini gösterir. Siyasal sebepler, cezaevlerinin doluluk oranı, hastalık, mücbir sebepler infaz hukukunda zaman zaman değişiklik yapılmasına neden olur.
İnfaz Kanunu’nda denetimli serbestlik süreleri açıkça belirtilmiştir. Buna göre;
Basit cinsel suçlarda denetimli serbestlik oranı 2/3’tür.
Çocukların işlediği cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlarda denetimli serbestlik sonuç cezanın 2/3’üdür.
Uyuşturucu ve uyarıcı madde imal ve ticaretinde 28.06.2014 öncesinde 2/3 oranında denetim uygulanır. Suçun işlendiği tarih 28.06.2014 sonrası ise denetimli serbestlik oranı cezanın 3/4’üdür. Denetim süresi ise 1 yıldır.
Cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlarda denetimli serbestlik oranı farklıdır. Nitelikli cinsel suçlarda denetimli serbestlik oranı 3/4’tür. Denetim süresi 1 yıldır.
Terör suçlarında mükerrirlere özgü infaz rejimindeki 3/4 oranı uygulanır. Terör suçları infaz hesaplamada şartlı tahliye için sonuç cezanın 3/4’ü cezaevinde geçirilmelidir.
Mükerrirler açısından denetimli serbestlik oranı cezanın 3/4’üdür. 1/2’ olan oran mükerrirlik söz konusu olduğunda cezanın 3/4’üdür.
Sonuç ceza miktarına göre hükümlünün cezaevinde kalacağı zaman dilimi de değişecektir.
Denetimli serbestlik sürelerinde istisnalar da mevcuttur. Özel kanunlarda ve İnfaz Kanunu’nda düzenlemeler açıkça belirtilmiştir. Yaş, cinsiyet, hastalık gibi etkenlere göre denetimli serbestlik süreleri değişir. Denetimli serbestlikten yararlanmak için açığa ayrılma dilekçesi vererek bu sürelere göre açık cezaevine geçiş yapabilirsiniz. İstisnai denetimli serbestlik süreleri;
0-6 yaş arası çocuğu olan kadın hükümlülerin denetimli serbestlik süresi, cezasının bitmesine 2 yıl veya daha az kalması ile başlar. Bu düzenlemeye göre her halde denetimli serbestliğe ayrılma süresi 4 yılı geçmeyecektir.
70 yaşını bitirmiş olan hükümlülerin denetimli serbestlik süresi 4 yıl olarak değiştirilmiştir.
Çocuk mahkumların denetimli serbestlik süreleri 3 yıldır.
İnfaz Yatar Hesaplama
İnfaz yatar hesaplama uygulamada en çok merak edilen konudur. Hükümlü aldığı cezanın ne kadarını ceza infaz kurumunda geçireceğini merak eder. Bu konuda daha ayrıntılı bilgi için avukatla görüşmeniz daha doğrudur.
İnfaz yatar hesaplamada hükümlü cezanın ne kadarını yatıp çıkacağı belirlenir. İnfaz hakimliği bu konuyu yakından takip eder. Ancak iş yoğunluğu nedeniyle hükümlünün evrakları sürekli incelenmez. Hükümlü tarafından verilen dilekçe veya avukatın istemi ile hakkında işlem yapılır. O yüzden suç işlenilen andan itibaren avukatla temsil edilmek daha fazla cezaevinde kalmamanızı da sağlar.
Aşağıda sonuç cezalara göre hükümlünün yatacağı ceza miktarı vardır. Bu sürelerin sonunda hükümlü cezaevinden çıkar ve 1 yıllık denetim süresinden yararlanır.
Ceza miktarı Adi suçlarda cezaevinde geçecek süre Adi suçlar dışındakilerde cezaevinde geçecek süre
20 yıl hapis cezası 9 yıl 0 ay 0 gün 12 yıl 4 ay 1 gün
19 yıl hapis cezası 8 yıl 6 ay 2 gün 11 yıl 8 ay 3 gün
18 yıl hapis cezası 8 yıl 0 ay 0 gün 11 yıl 0 ay 0 gün
17 yıl hapis cezası 7 yıl 6 ay 2 gün 10 yıl 4 ay 1 gün
15 yıl hapis cezası 6 yıl 6 ay 2 gün 9 yıl 0 ay 0 gün
14 hapis cezası 6 yıl 0 ay 0 gün 8 yıl 4 ay 1 gün
13 hapis cezası 5 yıl 6 ay 2 gün 7 yıl 8 ay 3 gün
12 hapis cezası 5 yıl 0 ay 0 gün 7 yıl 0 ay 0 gün
10 hapis cezası 4 yıl 0 ay 0 gün 5 yıl 8 ay 3 gün
9 yıl hapis cezası 3 yıl 6 ay 2 gün 5 yıl 0 ay 0 gün
8 yıl hapis cezası 3 yıl 0 ay 0 gün 4 yıl 4 ay 1 gün
7 yıl hapis cezası 2 yıl 6 ay 2 gün 3 yıl 8 ay 3 gün
6 yıl hapis cezası 2 yıl 0 ay 0 gün 3 yıl 0 ay 0 gün
5 yıl hapis cezası 1 yıl 6 ay 2 gün 2 yıl 4 ay 1 gün
4 yıl hapis cezası 1 yıl 0 ay 0 gün 1 yıl 8 ay 3 gün
3 yıl hapis cezası 3 yıldan az suçların yatarı olmaz 2 yıl 0 ay 0 gün
Burada yatarın olmamasından kasıt kapalı ceza infaz kurumunda cezanın çektirilmemesidir. Cezasının kalan kısmını açık ceza infaz kurumunda yatar. Aslında açık ceza infaz kurumunda yatmak denilemez. Çünkü hükümlü izinli olarak eve gider, hafta sonunu ailesi ile geçirir.
Adi suçlarda, terör suçlarında, uyuşturucu ve uyarıcı madde imal ile ticareti suçlarında denetimli serbestlik süresi ve şartları takip edilmelidir. İstanbul Zeytinburnu’nda faaliyet gösteren Gür Hukuk infaz yatar hesaplama ve ceza ile ilgili sorularınıza yanıt verecektir. En iyi hukuki danışmanlık hizmeti almak ve dosya durumunuza dair bilgi edinmek için iletişime geçebilirsiniz.