İcra ve İflas Kanunu borçlu ve alacaklı arasındaki ilişkiyi hukuki zemine oturtmuştur. Çoğu zaman alacaklı borçluya karşı talepte bulunsa da alacağını alamaz. Kanun koyucu ticaret yapılmasını kolaylaştırmak ve cebri olarak borçlunun borcunu ödemesini sağlamak için icra takibi kolaylığı getirmiştir. İcra takibinin nasıl yapılacağının yanı sıra konkordato, iflas gibi konular da ayrıntılı biçimde düzenlenmiştir.
Borçlunun alacağını karşı taraftan almak amacıyla başvurduğu hukuki yola icra takibi denir. İcra takibi ile borçlunun borç miktarı alacaklıya cebri icra yoluyla verilir. Türk hukuk sisteminde kişinin malları ve borçları üzerinde tasarruf yetkisi vardır. Ancak bu konudaki özgürlük başkasının malı veya hakkının gasp edilmesi ile son bulur. O nedenle mahkemeler ve icra daireleri aracılığı ile borçlunun borcunu alacaklıya verilir.
İcra takibi, haciz türleri, iflas ve diğer süreçler İcra ve İflas Kanunu’nda ayrıntılı olarak düzenlense de hukuki bilgisi olmayanların bu konuda işlem yapabilmesi mümkün değildir. İcra takibi başlatmak, ödeme emrine itiraz etmek ve itirazın iptali davası açmak usuli olarak ağır işlemlerdir. Talep edilecek makam, işlem süresi ve sıralı olarak istenebilmesi gerekir. İcra daireleri size tüm yolu gösteremeyeceği gibi yoğunluktan ötürü birçok işinizi de bekletir. Nasıl takip açacağınız veya itirazın kaldırılmasını talep edeceğinizi söylemez. Avukat ile görüşüp bu süreci yönetmezseniz süresinde işlem yapmadığınız için haklarınızı alamayabilirsiniz. Alacağınız miktar fazla ise borçlunun kısa sürede mal kaçırması yüzünden borçlarınızı temin edemezsiniz.
İcra takibi yapmak için takip talebi hazırlanmalıdır. Hazırlanan takip talebi icra müdürlüğü vasıtası ile borçluya iletilmelidir. Kanunda farklı şekillerde icra takibi yapılabileceği düzenlenmiştir. Alacaklı borcunu uygun takip yolu ile talep ederse istediğini alabilecektir. İcra ve İflas Kanunu’na göre takip yolları 3 farklı şekilde yürütülür;
İlamlı Takip
İlamsız Takip
İflas Yolu İle Takip
İlamsız icra takibi istemi ile ödeme emri gönderebilmek için 3 farklı yöntem düzenlenmiştir. Bu yöntemlerin her biri farklı tür borçlar için istenebilecektir. Borcun konusuna göre ilamsız icra takibinde takip yolları incelenerek uygun olanına göre takip talebi düzenlenebilir. İlamsız takip yollarında alacaklı bu takip yöntemleri dışında borcunu borçlu taraftan talep edemez.
İlamsız takip yolları;
Genel haciz yolu ile takip
Kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takip
Kiralanan taşınmazların tahliyesi
Takip yöntemleri, haciz ve rehinin paraya çevrilmesi gibi usul işlemleri son derece karışıktır. Alanında uzmanlaşmayan bazı avukatlar bile takip yollarını seçerken sorun yaşar. Kanunda öngörülen sürelere uymak ve talepleri bu doğrultuda düzenlemek için iyi bir avukata ihtiyacınız vardır. İcra ve İflas konularında geniş bilgisi olan, ilamlı veya ilamsız takip yollarının avantajlarını bilen avukatlarla çalışın. İcra takibinde hızlı hareket etmek borçlunun mal kaçırmasının önüne geçer. İcra takibi başlatıp kısa sürede borçlunun mallarına tedbir koydurmak, haczetmek alacağınızın tamamını almanızı sağlar.
Bazen borçlu olmasanız bile hakkınızda ödeme emri düzenlenip takip başlatılabilir. Bu konuda bir sınırlama yoktur. İlamsız takip türünde genel haciz yolu ile takip yapılacaksa ödeme emri düzenlenmesi yeterlidir. Takipte borçlu olarak görünen kişi ödeme emrine karşı 7 gün içinde itiraz etmediğinde borcu olduğunu kabul eder. Ödeme emri kesinleşince de alacaklı borçlunun mal varlığı üzerine haciz koydurabilir.
İcra takibinde tüm aşamalar süresi içinde ve taleple yapılır. Bir aşamaya kadar gelip olayı sonuçlandırmak için avukat tutmalısınız. İcra ve İflas Kanunu okunarak takip başlatılamaz. Başlatılsa bile haciz ve satış aşamasına gelmek sanıldığı kadar kolay değildir. Süresinde talep edilmeyen her aşama bir süre sonra yapılamaz. Yetkisiz icra müdürlüğünde takip başlatmak, süresinde işlem yapmamak size para ile zaman kaybettirir. Avukatınız alacağınızı temin etmek ve gereksiz masraf ödememek için tüm süreci yönetir.
Büyük meblağlı borçlarda zamanında takip yapmamak alacağınızı kaybetmenize neden olabilir. Ödeme emrini kime karşı düzenleyeceğiniz, ödeme emrine karşı itiraz edildiğinde itirazı kaldırmak için hangi yollara başvurulacağını avukatınız bilir. Çıkarlarınızı korumak ve zamanında itirazları ileri sürmek için tüm aşamaları titizlikle takip eder.
İlamlı İcra Takibi Nasıl Yapılır?
Alacaklı mahkeme kararına dayanarak alacağın tahsili için ilamlı takibe başvurulabilir. İlamlı icra takibi açmak için icra takibine konu alacak ilam veya ilam niteliğindeki belge gereklidir. İlamlı icranın konusu mahkemenin verdiği kararın icra yoluyla yaptırılmasıdır. İlam konusu alacak olabileceği gibi taşınmaz teslimi veya taşınır teslimi de bu takip yoluyla yapılabilir.
Hukuk mahkemelerinden alınan kararın icraya konulması için ilamlı icra takibi tercih edilebilir. Bu takip yolunun en büyük avantajı ilamlı icra takibine itirazın mahkeme yoluyla gerçekleşmesidir. Bu takip yolunda genel haciz yoluyla takipteki gibi ödeme emrine itiraz etmek icrayı durdurmaz. Takibin durması için hukuki prosedürleri işletmek gerekecektir. İcra dairesince gönderilen ödeme emrine itiraz etmek borcu ödeme yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. İtiraz zamanında kaldırılmazsa borçlunun borcu kesinleşmez.
İlamlı icranın konusu mahkeme kararı olsa da bazen de ilam niteliğindeki belgelerle takip yapılabilir. İlam niteliğindeki belgeler;
Mahkeme huzurunda yapılan sulh metinleri
Mahkeme huzurunda yapılan kabuller
Temyiz kefaletnameleri
İcra dairesi kefaletleri
Para borcunun ikrarını içeren düzenleme şeklindeki noter senetleri
İstinaf kefaletnameleri
İlam niteliğindeki belgelerin icra dairesi ve ilgili makamlara sunularak bağlayıcılığı talep edilecektir. Bu kararlara dayanılarak icra dairesinde açılan takip talebi haciz işlemlerine kısa sürede başlamayı sağlar.
Para ve teminat alacaklarına ilişkin ilamların icrasında şu adımlar takip edilir;
Alacaklının icra müdürlüğüne talepte bulunarak icra takibinin başlatılması
İcra müdürlüğü başvuru sonrası borçluya karşı icra takibi başlatıldığına dair bildirimde bulunur. Borçlunun mal varlığının tespiti için malları, hesapları ve alacakları incelenir.
Borçlu borcunu kabul edip ödeme yapabilir veya borca itiraz eder. Borca itiraz etmesi için mahkeme kararı gerekir.
Borçlunun mal varlığının tespiti sonrası haciz işlemlerine başlanılır. İstem üzerine borçlunun hesaplarına ve varlıklarına haciz konulur.
Borçlu ödeme yaptığında icra takibi sona erer. Borçlu ödeme emrine itiraz ederse de alacaklı itirazı ortadan kaldırmak için diğer hukuki yolları kullanır.
İlamlı İcra İle Takip Yapılacak İşler;
Para borcuna ilişkin ilamlar
Taşınmaz teslimi
Taşınır teslimi
İrtifak hakları
Bir işin yapılması veya yapılmamasında dair ilamlar
Gemilere ilişkin ilamlar
Bu kararların icra edilebilirlik kabiliyeti varsa ilamlı icraya konu olabilir. İlamlı icranın takibinde çeşitli defiler öne sürülebilmesi mahkeme aşamasında önemlidir. Takibin hukuksuz olduğu veya miktarın fazla talep edildiği hususu mahkemece incelenir. Takip haksız bulunursa ödeme emrine karşı itiraz kabul edilir. Ancak takibin hakkaniyet çerçevesinde sürdürüldüğü kabul edilirse icra takibi durmaz, devam eder.
İlamlı icraya ilişkin kararların kesinleşmesi aranmaz. Ancak bazı ilamların icrası için kesinleşme şartı vardır.
Kesinleşmeden icraya konulması mümkün olmayan kararlar nelerdir?
Aile ve kişiler hukukuna ilişkin kararlar
Taşınmazın aynına ilişkin kararlar
Yabancı mahkeme kararlarının tenfizine ilişkin kararlar
Menfi tespit ve istirdat davalarına ilişkin kararlar
Kira bedelinin tespitine ilişkin kararlar
İlamların ircasıda kesinleşme aranmasa da yukarıdaki durumlar bunun istisnasıdır. Bu kararlar kesinleşmeden ilamlı icranın konusu olamayacağı gibi takip isteminde de bulunulamaz.
İlamsız İcra Takibi Nasıl Yapılır?
Alacaklının borcunu alabilmek için devletin cebri icra yetkisini kullandığı takip türüne ilamsız icra takibi denir. İlamsız icra takibinin mahkeme kararına dayanması zorunlu değildir. Mahkeme kararı olmadan yapılan takip olduğundan ödeme emri gönderilmesi için ilam aranmaz. İlamsız icra takibi için kambiyo senedine de ihtiyaç yoktur. Takip talebi düzenlenmesi bu takip yolunu kullanmak için yeterlidir.
İlamsız icra takibi sadece para veya teminat alacakları için yürütülebilir. Alacaklının elinde borcun olduğuna dair belge olmasa da bu takip yoluna başvurabilecektir. Kanun koyucu borçluyu mağdur etmemek için ödeme emrine karşı 7 gün içinde itiraz edilmesi durumunda icranın durdurulmasına karar verir. Alacaklının ödeme emrine yapılan itirazı ortadan kaldırması için itirazın iptali davası açması gerekir.
İlamsız icra yoluyla takip 3 farklı şekilde yapılabilir.
Genel haciz yoluyla takip; borçludan para alacağını tahsil etmek için kullandığı icra yoludur. Alacaklı icra müdürlüğüne ödeme emrini gönderir. Ödeme emrine karşı alacaklı 7 gün içinde itiraz eder. İtiraz etmediğinde ise haciz işlemleri için icra dairesine başvuru yapılmalıdır.
Kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takip; Bono, çek ve poliçe gibi kıymetli evraklara dayanılarak başvurulan takip türüdür. Kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takipte kambiyo senedi icra müdürlüğüne takip talebi ile verilir. İcra müdürlüğü de bu senede dayanarak borçluya ödeme emri gönderir. Borçlu ödeme emrine karşı 7 gün içinde itiraz etme hakkına sahiptir. Ödeme emrine itiraz edilmediğinde ise haciz işlemleri başlatılabilecektir. Süresinde istenilmeyen haciz talebine dayanarak işlem yapılamaz.
Kiralanan taşınmazın tahliyesi yoluyla takip; kiracı, kira borcunu ödemediğinde kiraya veren bu takip yoluna başvurabilir. Sadece kiralananın tahliyesi için başvurulabilecek takip yoludur. İcra müdürlüğüne tahliye talebi iletilir. Tahliye talebini alan icra müdürlüğü borçlu kiracıya tahliye emrini tebliğ eder. Borçlu tahliye emrine karşı 7 gün içinde itiraz etme hakkına sahiptir. Kiracı 7 gün içinde tahliye emrine karşı itiraz etmediğinde kiralayanca taşınmazdan tahliye ettirilebilir.
Bu takip yolları kullanılarak alacaklı borçludan borcunu talep etmek için haciz isteminde bulunabilir. Satış sonrası alacağı miktar alacalıya verilir. Kalan miktar varsa borçlunun hesabına bu meblağ yatırılır. İlamsız icra takibi borçlunun yerleşim yerindeki icra dairesince yapılır. Takip talebi gibi haciz işlemleri de alacaklının talebi ile gerçekleştirilir. Alacaklı icra müdürlüğüne başvuruda bulunup haciz ister. Haciz ile borçlunun tüm borçları karşılanırsa takip sonlanır.
İlamsız icra takibinde ödeme emrine karşı 7 gün içinde itiraz edilebilir. Ödeme emrine karşı itiraz takibin durmasına neden olur. Durdurulan takibi devam ettirmek için alacaklı 6 aylık süre içinde itirazın kaldırılması davası açabilir. Bu süre içinde dava açılmazsa takip talebi icrayı kesinleştirmez. İtirazın kaldırılması davasında ispat yükü alacaklı tarafa aittir. Borçlunun alacaklıya dair borcu olduğunu ispat etmesi durumunda hakim itirazın kaldırılmasına karar verir. İtiraz kaldırıldıktan sonra alacaklı haciz isteminde bulunarak borçlunun mal varlığından borcu alır.
İlamlı icra takibi, ilamsız icra takibi ve iflas takipleri için İstanbul Zeytinburnu’nda hizmet veren Gür Hukuk ile iletişime geçin. Alacağınızı temin etmek veya haksız icra takibi yüzünden mal varlıklarına haciz konulması ve ticari itibarın zedelenmesi söz konusu ise yardımcı olurlar.